Badania wykazują, że nietrzymanie moczu (w skrócie NTM) to jeden z ważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku. Chociaż jeszcze do niedawna było ono kojarzone tylko z kobietami w okresie przekwitania, coraz więcej osób – niezależnie od płci i wieku – skarży się na tę wstydliwą dolegliwość. Przyczyny nietrzymania moczu mogą być różne: problemy neurologiczne, zaburzenia gospodarki hormonalnej, osłabienie mięśni, a także stres i obciążenie psychiczne. Jest jednak coś, co łączy wszystkich chorych – wstyd. Często jest on tak silny i głęboko zakorzeniony w podświadomości, że osoby zmagające się z nietrzymaniem moczu nie otrzymują odpowiedniej diagnozy aż do momentu zaostrzenia się problemu. W dzisiejszym wpisie skupimy się zatem na tej dolegliwości – a konkretnie na jej przyczynach, objawach i metodach leczenia.
Nietrzymanie moczu i jego rodzaje
Nietrzymaniem moczu nazywa się epizod, w którym doszło do mimowolnego wycieku z pęcherza. U osób zdrowych zazwyczaj pojawia się tzw. parcie. Uczucie to jest sygnałem dla mózgu, że pęcherz moczowy całkowicie się wypełnił i teraz musi się opróżnić. W przypadku nietrzymania moczu uryna uwalnia się mimowolnie jeszcze przed wypełnieniem narządu. Zazwyczaj jest to niewielka ilość, jednak jest ona wystarczająca, aby wywołać u chorego dyskomfort.
Wyróżnia się kilka różnych rodzajów nietrzymania moczu:
- wysiłkowe – mocz wylewa się pod wpływem ciśnienia wynikającego z wysiłku, np. podczas śmiechu, kichania lub kaszlu. Chory nie odczuwa wówczas żadnego parcia.
- z nagłym parciem – jak nazwa wskazuje, chory odczuwa nagłe parcie na pęcherz, którego nie jest w stanie opanować.
- mieszane – mocz uwalnia się zarówno pod wpływem nagłego parcia, jak i pod wpływem wysiłku.
Przyczyny występowania którejkolwiek odmiany nietrzymania moczu mogą być różne, o czym wspomnieliśmy już wcześnie. W przypadku kobiet problem ten często pojawia się wiele lat po trudnym porodzie lub na skutek niedoboru estrogenu, który pojawia się przed menopauzą. U mężczyzn natomiast nietrzymanie moczu często jest objawem problemów z prostatą. Niezależnie od płci samoistne uwalnianie uryny może być też wynikiem intensywnej pracy fizycznej, przebytymi infekcjami układu moczowego, otyłości lub cukrzycy. Nietrzymanie moczu nie musi być objawem żadnej poważnej choroby przewlekłej, jednak często zaleca się dodatkowe badania narządów rodnych w przypadku jego występowania. Zgłoszenie się do lekarza jest konieczne w przypadku, gdy wylewom uryny towarzyszy krwiomocz, silny ból brzucha lub podbrzusza, gorączka, a także pieczenie cewki moczowej.
Nietrzymanie moczu nie jest poważną chorobą. Zazwyczaj nie prowadzi do żadnych poważnych powikłań lub innych schorzeń układu moczowego. Nietrzymanie moczu ma jednak wiele konsekwencji psychicznych. Chorzy często wycofują się z życia towarzyskiego z obawy, że do przykrego incydentu dojdzie w obecności znajomych lub rodziny. W skrajnych przypadkach nietrzymanie moczu i wynikający z niego wstyd zmuszają także do absencji seksualnej, zaniechania aktywności fizycznej i ograniczenia wyjść z domu do absolutnego minimum.
Nietrzymanie moczu – jak wygląda leczenie?
Gdy lekarz zdiagnozuje u pacjenta nietrzymanie moczu, wdraża on skuteczne metody leczenia NTM farmakologiczne. Jest ono uzależnione od pacjenta, tj. od jego wieku, wagi, stopnia zaawansowania choroby, a także przyczyny jej występowania. Zazwyczaj chorym zapisuje się leki adrenergiczne, które relaksują komórki mięśniowe otaczające pęcherz moczowy. W przypadku kobiet w okresie menopauzy lub postmenopauzy wdraża się również terapię estrogenami. W skrajnych przypadkach konieczna może być operacja. Ma ona na celu korekcję statyki narządu płciowego lub usunięcie ewentualnego defektu anatomicznego, który wywołuje nietrzymanie moczu. Czasami zakłada się także sztuczny zwieracz cewki moczowej. Może on przywrócić pierwotne funkcjonowanie układu moczowego, a co za tym idzie – znacznie podnieść komfort codziennego funkcjonowania. W przypadku nietrzymania moczu istotna jest także fizjoterapia prowadzona przez profesjonalnego fizjoterapeutę. Podczas ćwiczeń chorzy wzmacniają mięśnie miednicy. Fizjoterapia w połączeniu z odpowiednim leczeniem NTM farmakologicznym może znacznie poprawić komfort codziennego funkcjonowania pacjenta.
Wsparcie przy Leczeniu nietrzymaniu moczu – Co Możesz Zrobić?
Suplementy i Dieta
Jak już wcześniej wspomniano, nietrzymanie moczu to wyjątkowo wstydliwa dolegliwość. Wiele osób – zwłaszcza mężczyzn – wstydzi się wizyty u lekarza i obawia konieczności rozebrania się. Dlatego chorzy często szukają tabletek na nietrzymanie moczu bez recepty, które można zakupić online bez konieczności rozmawiania z farmaceutą. Na szczęście w aptekach dostępne są różne suplementy diety – również te wspomagające pracę układu moczowego. Oczywiście należy pamiętać o tym, że tabletki na nietrzymanie moczu bez recepty nie mogą zastępować leków. Suplementy te zawierają jednak wyciągi i ekstrakty, które mają pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu moczowego. Sięganie po nie zalecane jest u osób nietrzymających moczu okazjonalnie. Kluczowe do rozpoczęcia suplementacji jest także nieodczuwanie jakichkolwiek dolegliwości bólowych, przy których konieczna jest już interwencja specjalisty. Zażywanie tabletek na nietrzymanie moczu należy wcześniej skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, jeśli chory przyjmuje już jakieś leki.
Co zawierają tabletki na nietrzymanie moczu?
Tabletki na nietrzymanie moczu u kobiet i mężczyzn często zawierają wysoką zawartość witaminy C. Ten organiczny związek chemiczny ma właściwości zakwaszające, które w przypadku problemów z układem moczowym mogą okazać się zbawienne. Tabletki na nietrzymanie moczu z witaminą C mogą bowiem obniżyć pH uryny. W przypadku, gdy jest ona bardziej zasadowa, może dojść do problemów z nadmiernym wydalaniem urobilinogenu. To natomiast przekłada się bezpośrednio na różne problemy z funkcjonowaniem układu moczowego. Warto jednak zaopatrzyć się w tabletki na nietrzymanie moczu zawierające witaminę C, a nie w czystą witaminę C. Jej przedawkowanie może bowiem zakwasić urynę, co doprowadza do kolejnych, przykrych dolegliwości.
W przypadku nietrzymania moczu skuteczna może okazać się także fitoterapia. Polega ona na łagodzeniu dolegliwości poprzez dostarczanie organizmowi naturalnych ziół, wyciągów i ekstraktów. Wiele z nich zawiera flawony, izoflawony, a także garbniki i olejki eteryczne. Tabletki na popuszczanie moczu mogą zawierać chociażby wyciąg z pestek dyni. Znajdują się w nim adenozyny, czyli organiczne związki chemiczne z grupy nukleozydów. Według badań mają one duży wpływ na zmniejszenie ciśnienia wewnątrzpęcherzowego. Pozytywny wpływ na nietrzymanie moczu mogą mieć też tabletki bez recepty zawierające ekstrakt ze śliwy afrykańskiej, pokrzywy zwyczajnej lub połonicznika nagiego.
A co poza tabletkami leczenie nietrzymania moczu?
Higiena i Porady Dnia Codziennego
Warto jednak pamiętać o tym, że tabletki na układ moczowy to nie wszystko. Konieczne jest także dbanie o higienę osobistą, tj. regularne podmywanie się po każdym epizodzie wylewu uryny. Warto w tym celu zakupić odpowiednie chusteczki do higieny intymnej, które pozwolą na odświeżenie się nawet w publicznej toalecie. Konieczne mogą okazać się także wkładki higieniczne i zapasowa bielizna lub – w skrajnych sytuacjach – pieluchomajtki. W sytuacji, gdy problem nietrzymania moczu utrudnia codzienne funkcjonowanie, należy koniecznie zgłosić się do lekarza. Ginekolog, urolog lub geriatra z pewnością pomoże w zwalczeniu tej dolegliwości.
Źródła:
- Iwona Klisowska, Anna Dąbek, Iwona Zborowska, Bartosz Kapkowski, Martyna Kowalik – Nietrzymanie moczu – zadanie dla fizjoterapeuty. Część II
- Tomasz Rechberger, Jacek Tomaszewski, Aneta Adamiak – Nietrzymanie moczu u kobiet – czy zawsze leczenie operacyjne?
- Doroszkiewicz Halina, Snarska Katarzyna – Aspekty opieki nad pacjentem w starszym wieku z nietrzymaniem moczu i stolca
- Paweł Dębiński, Tadeusz Niezgoda – Klasyfikacja nietrzymania moczu i sposoby leczenia
- Beata Kulik-Rechberger, Paweł Miotła, Tomasz Rechberger – Leczenie zaburzeń funkcjonowania dolnych dróg moczowych w przebiegu wybranych schorzeń neurologicznych u dzieci i dorosłych. Toksyna botulinowa jako nowa obiecująca opcja lecznicza dysfunkcji pęcherza moczowego w schorzeniach neurologicznych.
- https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/nie-tylko-kobiecy-problem
- https://www.termedia.pl/Progress-of-diagnosis-and-therapy-in-urology-8211-medical-treatment-of-benign-prostatic-hyperplasia,8,14348,0,1.html